Herken de signalen van lipoedeem
Lipoedeem is een aandoening die nog te vaak onopgemerkt blijft. Vrouwen met lipoedeem worden regelmatig niet geloofd of krijgen pas na jaren een juiste diagnose. Dit kan leiden tot gevoelens van frustratie, schaamte en isolatie. Als professional kan u een groot verschil maken door de signalen van lipoedeem te herkennen en serieus te nemen. Een vroege (h)erkenning en een goede begeleiding kunnen immers een wereld van verschil maken voor de levenskwaliteit van de getroffenen.
Samen kunnen we de zorg voor vrouwen met lipoedeem verbeteren en hen de erkenning en ondersteuning bieden die ze verdienen.
Diagnose en onderzoek
Een diagnose van lipoedeem is op dit moment uitsluitend gebaseerd op een zorgvuldige anamnese en klinisch onderzoek. Momenteel zijn er (nog) geen gevalideerde test of biomarkers voor hand. Let bij het beoordelen van een patiënte op:
- Wanneer zijn de klachten ontstaan? Sinds de puberteit, na hormonale veranderingen zoals een zwangerschap of anticonceptie?
- Is er sprake van een genetische component?
- Is er een geschiedenis van diëten?
- Zijn er zwellingen (oedeem) aanwezig die kunnen wijzen op secundair lymfoedeem? Dit komt veel voor bij dames die reeds meer dan 20 jaar met de aandoening kampen.
- Hoe beïnvloedt deze aandoening het leven van de patiënt thuis, op het werk en op sociaal vlak?
Bij een lichamelijk onderzoek is goed om te letten op onderstaande kenmerken:
- Vetophopingen ter hoogte van knieën en billen, er is geen enkelcontour meer terwijl de voeten gespaard zijn gebleven.
- Waar doen de veranderingen zich voor?
- Bij palpatie voelen de weefsels vaak zacht aan (lymfoedeem heeft dikwijls een meer vezelige structuur) en koud door de isolatie van de vetlaag. Soms zijn lipomen voelbaar.
- Pijn of overgevoeligheid bij druk op het aangedane weefsel en snel blauwe plekken.
- Negatieve Stemmer-test
- Let op tekenen van secundair lymfoedeem zoals pitting of non-pitting oedeem.
- Opvallende disproportie waarbij het onderlichaam groter is dan het bovenlichaam.
Door aandachtig te kijken, voelen en luisteren kunnen zorgverleners het verschil maken voor vrouwen met lipoedeem. Een tijdige en juiste diagnose voorkomt onnodig lijden, helpt passende zorgtrajecten op te starten en geeft de patiënten erkenning voor hun klachten. Samen kunnen we werken aan een betere herkenning en behandeling van deze vaak miskende aandoening.
